Poradnia

Rzeczywiście, obserwujemy obecnie wypieranie mianownika przez wołacz w formach adresatywnych, zwłaszcza w komunikacji nieoficjalnej, potocznej, także medialnej. Zauważmy przy tym, że jest to dość powszechna praktyka użytkowników języka. Wołacz, jako specyficzny przypadek, który w języku ogólnym używany jest w zasadzie tylko w zwrotach do rozmówcy (Alu, Janku itp.) najwyraźniej kojarzy się użytkownikom języka jako nieneutralny, zbyt oficjalny, a czasem formy wołacza są trudne do utworzenia. Wprawdzie ta tendencja nie zyskuje akceptacji lingwistów w normie wzorcowej, ale chyba trudno jej skutecznie przeciwdziałać w normie użytkowej.
Jeśli chodzi o pytanie drugie, to oba zdania można uznać za poprawne w określonej sytuacji komunikacyjnej. I kolejny raz wypada odnieść się do zróżnicowania normy. Obecnie przyjmuje się dwie normy w języku: wzorcową i użytkową. Spójnik warunkowy "jeżeli" ma charakter neutralny, wzorcowy, natomiast "jak" wnosi nacechowanie potoczne i jest uznawany za poprawny w normie użytkowej.

Rzeczownik "kwota" łączy się z określeniami w dopełniaczu. Zatem poprawne jest zdanie: Każdego roku składają do gminy wniosek o dotację na kwotę niespełna stu trzydziestu tysięcy.

Czasownik "czytać" wymaga użycia rzeczownika w bierniku (kogo? co?), wobec tego poprawne będzie połączenie "nauczyć się czytać opowiadanie", "nauczyć się czytać wiersz" (nie - wiersza), analogicznie jak "nauczyć się śpiewać piosenkę".

Przedstawione zdania zawierają podmiot rozwinięty (Ja z Jakubem). Wobec tego można łączyć go w zdaniu z orzeczeniem w liczbie pojedynczej i mnogiej. Jeśli intencją zdania jest podkreślenie równoważnego udziału w zdobyciu nagrody przez obydwie osoby, lepiej użyć liczby mnogiej (zdobyliśmy).

Podmiot wyrażony połączeniem "wiele osób" wymaga orzeczenia w rodzaju nijakim i takie właśnie orzeczenie występuje w zdaniu nadrzędnym (zdenerwowało). Zasada ta nie obowiązuje już w zdaniu podrzędnym, dlatego można użyć formy "umiały czytać". Zastosowanie orzeczenia "umiało" nie jest błędne, ale forma liczby pojedynczej jest rzadziej używana w zdaniu podrzędnym. W podanym wypowiedzeniu złożonym (oraz podobnych) zaciera się bowiem gramatyczny związek pomiędzy "wiele" a orzeczeniem zdania podrzędnego, natomiast dominuje znaczenie mnogie (mnogość osób).
W przypadku tych konstrukcji nie można mówić o zróżnicowaniu regionalnym, ale istotna jest kompetencja językowa, która gwarantuje zbudowanie poprawnego zdania.

O użyciu odpowiedniej postaci przyimka z (ze) decyduje sąsiedztwo następnego wyrazu. Ważne jest więc to, jaka głoska zaczyna ten wyraz. Rozszerzona forma przyimka ze jest używana przed trudnymi do wymówienia grupami spółgłosek, występującymi na początku kolejnego wyrazu. Przyimka ze używa się:
1) przed wyrazami rozpoczynającymi się od spółgłoski: s, z, ś, ź, ż, rz, sz, po których następuje inna spółgłoska (np. ze stawu, ze związku, ze skóry, ze służby, ze Szczecina)
2) wyrazami rozpoczynającymi się od kilku (trzech, czterech) spółgłosek (np. ze wstydu, ze wzruszenia)
3) także przed innymi wyrazami (ze mną, ze mnie, ze snu, ze dwie).
Zasady te podaje Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego.
Dodać trzeba, że niektóre połączenia wyrazowe występują w języku polskim w dwóch poprawnych wariantach, np. ze sobą i z sobą.
Wobec powyższego przed samogłoskami (np. samogłoską i w wyrazie ich) używamy jedynie przyimka o postaci z. Poprawne zdanie brzmi: "Z ich związku narodził się syn". Na marginesie warto zaznaczyć, że zdania "Z ich związku narodził się syn" i "Ze związku ich narodził się syn" to dwa zdania różnie zorganizowane pod względem następstwa wyrazów, które rozpoczynają się innymi literami (głoskami). Trudno je zatem porównywać pod kątem użycia form przyimka: z, ze.

W rozstrzygnięciu tego problemu pomoże przytoczenie informacji zawartych w Wielkim słowniku języka polskiego. Słownik ten podaje takie oto znaczenie „aż”: `do czasu, gdy` (https://www.wsjp.pl). Innymi słowy, „aż” wskazuje, że dane zdarzenie, o którym mowa w zdaniu nadrzędnym kończy się wtedy, gdy nastąpi inne, o którym mówi zdanie podrzędne. Przełóżmy to na podane przez Panią zdanie - czynność w zdaniu nadrzędnym ("siedzieć”) zakończy się, gdy wystąpi druga czynność ("przeprosisz”). Konstrukcja ta nie wymaga przeczenia „nie”, tak więc poprawne będzie wypowiedzenie: Będziesz siedzieć w kącie, aż przeprosisz. Trzeba dodać, że Wielki słownik poprawnej polszczyzny uznaje konstrukcję "aż nie" za niepoprawną.
Przeczenie „nie” jest natomiast częścią konstrukcji z „dopóki” (""dopóki nie"), które oznacza w zasadzie to samo, co „aż”. Poprawne byłoby zatem zdanie: Będziesz siedzieć w kącie, dopóki nie przeprosisz.
Prawdopodobnie właśnie z powodu podobieństwa znaczeniowego przeczenie „nie” pojawia się też w zdaniach z „aż”.