Poradnia

Pytania i odpowiedzi

Formy zaimków ciebie, siebie, mnie

22.11.2021

Formy zaimków ciebie, siebie, mnie

Dzień dobry,
Poproszę o informacji o poprawności formy siebię, ciebię, mnię z ę w wygłosie. Pamiętam te formy z dzieciństwa i w wymowie je użytkuję. Wygłosową unosowioną samogłoskę wskazują też rosyjskie formy себя, тебя, меня, zakończone „я”. Jak wiadomo w X wieku unosowione e we wszystkich językach słowiańskich zamieniło zależnie od systemu ortografii „ja”, „ia”, „я”.
Pozdrawiam

Pod względem ortograficznym i ortoepicznym formy siebię, ciebię i mnię są niepoprawne, niezgodne z współczesnymi normami języka polskiego. Normy te (jako wzory poprawnej odmiany zaimków) podawane są w słownikach poprawnościowych, słownikach języka polskiego, zasadach wymowy polskiej, a także w naukowych opracowaniach normatywnych. Wydaje się, że doszło tu do pomylenia form zaimków z ich krótszymi odpowiednikami: cię, się, ewentualnie mię.
Formy siebię, ciebię i mnię są niepoprawne i niezgodne nie tylko z normą wzorcową, ale także użytkową języka polskiego. Od dawna jedyne poprawne formy biernika wymienionych zaimków mają postać: siebie, ciebie, mnie. Podaje je Stanisław Szober w Słowniku poprawnej polszczyzny z 1948 roku. Dołączamy link do wersji elektronicznej: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/33626/edition/36190/content
Wystarczy odszukać hasła: JA, TY, SIEBIE i zapoznać się z informacją na temat normy językowej w zakresie ich odmiany i pisowni. Jedyne poprawne formy to: siebie, ciebie, mnie (mię). Oczywiście, tylko takie fomy notuje współczesny Wielki słownik poprawnej polszczyzny pod red. Andrzeja Markowskiego (wyd. 2007 r.).
Te same informacje znajdzie Pan w przedwojennym Słowniku ortoepicznym Stanisława Szobera (https://polona.pl/item/slownik-ortoepiczny-jak-mowic-i-pisac-po-polsku,ODU1MTU2MQ/474/#info:metadata) w hasłach: JA, TY, SIEBIE.
Można też sięgnąć także do Gramatyki języka polskiego Onufrego Kopczyńskiego z 1817 r. lub do wcześniejszych prac tego autora. Podajemy link do wersji elektronicznej: https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/doccontent?id=253423
Na stronach 79-80 widnieje informacja o odmianie zaimków, między innymi o formach: siebie, ciebie, mnie, które są poprawne fonetycznie i ortograficznie.
Żadna z uchwał ortograficznych nie zmieniała postaci omawianych zaimków.

Poradnia