Poradnia

Pytania i odpowiedzi

Odsetek..., czyli o uzgadnianiu form gramatycznych w zdaniu

09.09.2020

Odsetek..., czyli o uzgadnianiu form gramatycznych w zdaniu

Dzień dobry, bardzo proszę o odpowiedź, jak powinny brzmieć następujące zdania (i dlaczego):
Uwagę zwraca jednak duży odsetek badanych, którzy uważają (który uważa), że... Za takim wnioskiem przemawia także wysoki odsetek badanych mających (mający) trudność w ocenie...
Bardzo dziękuję za pomoc.

Podane zdania powinny mieć konstrukcję: Uwagę zwraca jednak duży odsetek badanych, którzy uważają, że... oraz Za takim wnioskiem przemawia także wysoki odsetek badanych mających trudność w ocenie... W obydwu przykładach kolejne części zdania odnoszą się do słowa "badanych", zarówno rozwinięta przydawka imiesłowowa ("mających trudność"), jak i zdanie podrzędne rozwijające ("którzy uważają"). W związku z tym powinny dostosować swoją formę gramatyczną do określanego słowa ("badanych") na zasadzie związku zgody. O dostosowaniu formy orzeczenia, przydawki i spójnika do "badanych" (a nie "odsetka") decyduje w głównej mierze znaczenie osobowe połączenia "odsetek badanych". Rzeczownik "odsetek" wymaga dookreślenia pod względem znaczeniowym (odsetek - czego/ kogo, np. odsetek zabytków w danym mieście, odsetek młodzieży). Charakter tego dookreślenia (osobowy - nieosobowy) jest istotny, bo znajduje odzwierciedlenie w formie gramatycznej danego orzeczenia, a także w formie gramatycznej innych określeń.

Poradnia