Poradnia

Pytania i odpowiedzi

Automacja i automatyzacja

31.12.2021

Automacja i automatyzacja

Szanowne Panie,
chciałem poradzić się Pań odnośnie dwóch słów: automacja i automatyzacja. Pytanie moje jest takie, czy te słowa można traktować jako synonimy? Jaka jest zasadnicza różnica pomiędzy tymi pojęciami i w jakim kontekście należy zestawiać każdy z terminów?
Czy poprawne byłoby stwierdzenie, że automacja dotyczyć może zadań, procesów, pracy, a automatyzacja - ludzi, pracowników, siły roboczej?
Dziękuję za odpowiedź i pomoc.

Słowa automacja i automatyzacja można traktować jako synonimy tylko w pewnym zakresie: gdy odnoszone są do zastosowania urządzeń automatycznych w procesach produkcyjnych. Współczesne słowniki języka polskiego (te, do których mamy dostęp w dobie pandemii) nie notują rzeczownika automacja, natomiast nieco starszy słownik języka polskiego (z połowy XX wieku) pod redakcją Witolda Doroszewskiego podaje takie hasło, ale nie uwzględnia jego znaczenia. Odsyła jedynie do haseł automatyka, automatyzacja.
Z kolei rzeczownik automatyzacja notowany jest w Wielkim słowniku języka polskiego dostępnym w wersji online w dwóch znaczeniach: 1. zastąpienie pracy człowieka pracą maszyną, 2. mechanizm polegający na reagowaniu przez człowieka na określone rzeczy w sposób pozbawiony namysłu, lecz w zgodności z wcześniejszymi sposobami działania w podobnych sytuacjach (www.wsjp.pl).
Również przegląd korpusów języka polskiego nie pokazuje utrwalonych połączeń ze słowem automacja i automatyzacja w znaczeniach, które Pan proponuje. Być może słowo automacja występuje w tekstach specjalistycznych i w takich kontekstach następuje uściślenie jego znaczenia.
Należy też zwrócić uwagę, że połączenia typu automatyzacja zasobów ludzkich, ludzi, siły roboczej nie są możliwe, chyba że chodziłoby o celowe, deprecjonujące uprzedmiotowienie ludzi.

Poradnia