Poradnia

Różnica formy gramatycznej (mianownik – narzędnik) imienia w podanych przykładach wynika najogólniej z faktu, że są one nośnikami odmiennych znaczeń i funkcji.
Konstrukcja „Jestem Ewa, Anna...” używana jest przy przedstawianiu się, wskazuje imię, jakie nosi dana osoba. Odpowiada znaczeniowo pełniejszej konstrukcji: „Mam na imię Ewa, Anna...”.
Natomiast w przykładzie „To nie ja byłam Ewą” imię nie występuje w funkcji oznaczania osoby, ale wskazuje na kogoś rozpoznawalnego o tym imieniu, kogoś, kto posiada pewne cechy. Inaczej mówiąc, wskazuje na pewne utrwalone treści kojarzące się kimś, kto nosił/ nosi jakieś imię/ nazwisko. Imię jest tu odczytywane w pewnym kontekście, w nawiązaniu do pewnej wiedzy. I tak Ewa z piosenki Edyty Górniak wywołuje skojarzenie z pramatką/ pierwszą kobietą i cechami, jakie ona posiadała (kusicielka, zła kobieta i inne). Podobnie odczytujemy znaczenie konstrukcji, w których pojawia się nazwisko znanej postaci, np.: „Uczyłem się gry na pianinie w szkole muzycznej, ale nie byłem Chopinem”, co oznacza, że nie byłem tak zdolny, nie miałem takiego talentu, jaki miał Chopin; „W czasach szkolnych nie byłem Einsteinem”, czyli nie byłem zdolny, odkrywczy, błyskotliwy jak Einstein. W takim znaczeniu uogólnionym nazwisko też zapisujemy w narzędniku.