Poradnia

Pytania i odpowiedzi

Przeczenie

27.04.2020

Przeczenie

Dzień dobry,
mój dylemat dotyczy kwestii, czy w języku polskim kolokację można rozdzielić przeczeniem, a zatem czy poprawne jest zdanie
1) "Ogłoszono, że ustawa w życie nie wejdzie"; czy też poprawne jest tylko zdanie 2) "Ogłoszono, że ustawa nie wejdzie w życie."
Jeśli to możliwe, prosiłbym równocześnie o krótkie uzasadnienie (wskazanie reguły).
Z pozdrowieniami

Związki frazeologiczne mogą łączyć się z partykułą "nie", mamy wówczas do czynienia z ich dopuszczalną modyfikacją. Dylemat, o którym Pan pisze nie wiąże się z przeczeniem, ma inne źródło, jakim jest zmiana szyku czasownika w obrębie związku. W zdaniu "Ogłoszono, że ustawa nie wejdzie w życie" zachowany jest neutralny szyk zdania oraz właściwy szyk członów w zwrocie "wejdzie w życie". Umieszczenie partykuły przeczącej wewnątrz frazeologizmu przyczynia się do zmiany kolejności jego członów i zastosowania szyku przestawnego w zdaniu "Ogłoszono, że ustawa w życie nie wejdzie". Tego rodzaju szyk ("w życie nie wejdzie") wiąże się z intencją nadawcy, który chce uwypuklić pewien element zdania i położyć nacisk na jego znaczenie.
Mimo tego obydwa zdania są poprawne. Trudno jest jednak operować określoną regułą. Można jedynie wskazać, że umieszczenie czasownika na końcu zdania na ogół nie jest szykiem neutralnym (jedynie w zdaniach nierozwiniętych, które składają się tylko z podmiotu i orzeczenia, czasownik naturalnie zajmuje pozycję końcową).

Poradnia