Poradnia

Pytania i odpowiedzi

Wiele osób... a orzeczenie w zdaniu podrzędnym

13.10.2021

tagi: Składnia

Wiele osób... a orzeczenie w zdaniu podrzędnym

Szanowni Państwo,
chciałbym Państwa prosić o poradę gramatyczną ze zdaniem "Wiele osób bardzo by się zdenerwowało, gdyby tylko umiały czytać". Osobiście uważam, że forma `umiały` jest jak najbardziej prawidłowa i zgodna z podmiotem domyślnym `te osoby`, jednakże spotkałem się z komentarzami, że prawidłowa jest forma zgodna z podmiotem `te wiele osób` czyli `umiało`, co dla mnie brzmi dość dziwnie. Która forma jest zatem prawidłowa? I czy odpowiedź może być różna w zależności od regionu?

Podmiot wyrażony połączeniem "wiele osób" wymaga orzeczenia w rodzaju nijakim i takie właśnie orzeczenie występuje w zdaniu nadrzędnym (zdenerwowało). Zasada ta nie obowiązuje już w zdaniu podrzędnym, dlatego można użyć formy "umiały czytać". Zastosowanie orzeczenia "umiało" nie jest błędne, ale forma liczby pojedynczej jest rzadziej używana w zdaniu podrzędnym. W podanym wypowiedzeniu złożonym (oraz podobnych) zaciera się bowiem gramatyczny związek pomiędzy "wiele" a orzeczeniem zdania podrzędnego, natomiast dominuje znaczenie mnogie (mnogość osób).
W przypadku tych konstrukcji nie można mówić o zróżnicowaniu regionalnym, ale istotna jest kompetencja językowa, która gwarantuje zbudowanie poprawnego zdania.

Poradnia

wróć